De gebedsnoot, prayer nut, Rijksmuseum – Amsterdam
Gebedsnoten zijn 16de -eeuwse devotie objecten ter een grootte van een golfbal, gemaakt in het Nederlandse atelier van Adam Dircksz. Twee bevinden zich in het Amsterdamse Rijksmuseum. Ik verlies altijd het besef van tijd als ik ze bekijk, zo geconcentreerd moet ik mij focussen om alles goed te kunnen zien. Binnenin zie je zeer gedetailleerde houtsnijwerken van religieuze betekenis, die de kijk op de wereld destijds fundamenteel hebben veranderd -namelijk het ontstaan van het Christendom. Dit devotieobject vormde een hulpmiddel bij het bidden, binnenin één van de gebedsnoten zijn twee voorstellingen te zien: de weg die Jezus aflegt naar Golgotha en de Kruisigingsscène. In deze roerige tijd kunnen we voor ons morele kompas ook wel wat meer richting gebruiken, vind ik, en zo ontstond het idee om een serie eigentijdse gebedsnoten te maken.

Binnenkant Gebedsnoot
In de binnenkant van de noot wil ik hedendaagse afbeeldingen brengen die in óns geheugen gegrift staan. Zoals het beeld dat ik op een ochtend in de krant zag van een Syrisch jongetje, levenloos aangetroffen op een strand, waarna Angela Merkels beroemde uitspraak volgde: “Wir schaffen das!”. Er zijn talloze van deze sleutel momenten in ons maatschappelijke en politieke leven; de Tankman, het Napalmmeisje, Nelson Mandela’s walk to freedom, The Falling Man en de moord op George Floyd om er maar een paar te noemen. Het onderwerp van devotie heb ik dan wel veranderd, de intensiteit ervan zeker niet.

Buitenkant CT-scan en High speed milling
Anders dan de binnenkanten wilde ik de buitenkanten van de noten baseren op een van de originele gebedsnoten uit de collectie van het Amsterdamse Rijksmuseum. En zo kwam deze noot, onder persoonlijke begeleiding van de senior conservator beeldhouwkunst, Frits Scholten, in de meest gedetailleerde CT-scanner van Canon, in het Radboud ziekenhuis in Nijmegen terecht. De medische tak van Canon toverde een ragscherp digitaal beeld van de noot tevoorschijn, waarmee ik vervolgens de wereld van de vijf-assige ‘high speed micro milling’ techniek binnenstapte. Hier frezen ze in ongelofelijk fijn detail; boortjes met een doorsnede van 0,1 mm zijn daar geen uitzondering. De Firma de Ridder en NeBo special tooling zijn de uitdaging aangegaan, om de noten uit buxeshout te frezen. Hopelijk kan ik binnenkort het eerste resultaat in handen houden.

Binnenkant 3D design
Voor de ontwerpen van de binnenkanten ben ik aan het samenwerken met Jeroen Brinkhuis, een 3D designer. We moesten driedimensionale afbeeldingen zien te genereren van alle hedendaagse sleutelmomenten. Veel digitaal handwerk wordt verricht, waarbij ook de meest geavanceerde AI tools worden ingezet.